Polityka społeczna

W celu wypełniania zadań z zakresu szeroko pojętej pomocy społecznej, Gmina opracowała i sukcesywnie realizuje szereg strategii oraz programów pomocowych, których głównym zadaniem jest poprawa jakości życia mieszkańców Miasta, w szczególności osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, częstokroć borykających się z różnego rodzaju trudnościami życiowymi, które mogą stanowić przeszkodę dla zaspokojenia podstawowych i wyższych potrzeb egzystencjalnych człowieka. W dalszej części przedstawiono dokumenty o zasadniczym znaczeniu w przedmiocie udzielania pomocy społecznej wraz ze stanem ich realizacji w roku 2022.

Ponadto zaprezentowano strategie i programy nakierowane na ochronę i poprawę stanu zdrowia mieszkańców Pruszkowa, jak i te, których głównym celem jest wsparcie codziennego życia np. rodzin wielodzietnych, osób w dojrzałym wieku lub polepszenie warunków zamieszkiwania.

Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta Pruszkowa na lata 2016-2022

Celem głównym przedmiotowej Strategii jest:

Wzrost samodzielności życiowej: wzmocnienie zasobów własnych mieszkańców, poprawa warunków życia.

Na podstawie pogłębionej analizy opracowano cele szczegółowe odnoszące się do konkretniejszych obszarów problemów społecznych, w ramach których Gmina realizowała zadania pomocowe w 2022 r.

Poniżej przedstawiono cele szczegółowe wraz z działaniami podjętymi w 2022 r.:

Minimalizowanie poziomu niesamodzielności życiowej mieszkańców (obszar – problem długotrwałej lub ciężkiej choroby).

Głównymi kierunkami działań były:

rozpowszechnianie społecznej informacji dotyczącej miejsc udzielających wsparcia,
rozwijanie wolontariatu osób dojrzałych,
rozszerzanie sieci Ośrodków Aktywizacji Seniorów,
zwiększenie zatrudnienia pracowników socjalnych i asystentów rodziny.

Trwające zagrożenie epidemiczne w przypadku osób starszych i niesamodzielnych wymusiło działania pomocowe skupione na zabezpieczeniu potrzeb życiowych podopiecznych w miejscu zamieszkania.

Korzystano ze zdalnych kanałów informacyjnych, głównie sieci teleinfromatycznej, w skład której wchodziły strony internetowe Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (dalej: MOPS), Urzędu Miasta Pruszkowa oraz portale społecznościowe. Jednocześnie wykorzystywano tradycyjne źródła podawania wiadomości
w formie plakatów umieszczanych w siedzibie MOPS i na dostępnych nośnikach w przestrzeni miejskiej oraz dystrybuowano ulotki informacyjne.

Na terenie Gminy działało 7 Klubów dla osób w wieku podeszłym, w tym nowo otwarty w 2022 r. Klub SENIOR + przy ul. Kubusia Puchatka 11 oraz Klub Seniora funkcjonujący w ramach realizacji projektu Wesoły Senior przy ul. ks. Józefa 1.

W wolontariat zaangażowanych było 27 seniorów w wieku 60+.

Wsparciem mieszkańców zajmowało się 22 pracowników socjalnych, w tym: 8 specjalistów pomocy socjalnej, 2 asystentów rodziny oraz psycholog.

2. Aktywizowanie osób bezrobotnych do samodzielności na rynku pracy (obszar – problem bezrobocia).

Głównymi kierunkami działań były:

kierowanie do prac społecznych osób bezrobotnych będących beneficjentami pomocy społecznej,
moderowanie, w tym tworzenie, grup wsparcia dla osób długotrwale bezrobotnych,
stała współpraca MOPS z Powiatowym Urzędem Pracy dotycząca podejmowania działań na rzecz aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych,
utworzenie i funkcjonowanie Punktu Porad Prawnych dla osób bezrobotnych.

Osobą odpowiedzialną za wdrażanie działań w wyżej wymienionym zakresie był koordynator pracy socjalnej z osobami bezrobotnymi.

W ciągu raportowanego roku koordynator udzielał osobom bezrobotnym porad i konsultacji, dzięki którym możliwe było podjęcie przez nie zatrudnienia.

Osoby bezrobotne korzystające z pomocy społecznej miały możliwość skorzystania z aktywizacji na rynku pracy poprzez wykonywanie prac społecznie użytecznych.

3. Poprawa funkcjonowania osób niepełnosprawnych w środowisku lokalnym (obszar – problem niepełnosprawności).

Głównym kierunkiem działań w ramach poprawy funkcjonowania osób niepełnosprawnych w środowisku lokalnym było zwiększenie dostępu osób niepełnosprawnych i ich rodzin do usług pomocowych.

W raportowanym roku pomocą usługową oraz specjalistycznymi usługami opiekuńczymi psychiatrycznymi objęto łącznie 159 osób, z czego większość korzystających ma orzeczony stopień niepełnosprawności.

W ramach funkcjonowania Punktu Informacyjno-konsultacyjnego prowadzono poradnictwo prawne, psychologiczne, dotyczące przemocy, wspierania rodzin oraz z zakresu uzależnień.

Część zajęć skierowanych do mieszkańców była prowadzona w formie zdalnej, która w latach ubiegłych była jedynym sposobem pozwalającym na uczestniczenie m.in. w kursach i warsztatach organizowanych przez Centrum Aktywności Lokalnej (dalej: CAL). Również w 2022 r. kontynuowano działania na rzecz aktywizacji i integracji społecznej osób dojrzałych za pośrednictwem grupy w mediach społecznościowych (Facebook) – Senior on-line. Zajęcia CAL
w sieci, w ramach której na przykład odbywały się:

zajęcia artystyczne (39 spotkań ze średnią oglądalnością na poziomie 135 osób),
prelekcje (8 prelekcji ze średnią oglądalnością na poziomie 94 osób),
zajęcia gimnastyczne (dwa razy w tygodniu ze średnią oglądalnością na poziomie 115 osób),
zajęcia wspomagające logiczne myślenie i kojarzenie (15 aktywności miesięcznie ze średnią oglądalnością na poziomie 200 osób).

Na koniec roku sprawozdawczego grupa liczyła łącznie 285 członków.

4. Wzmacnianie w rodzinach poczucia własnej sprawczości (obszar – problem bezradności opiekuńczo-wychowawczej i prowadzenia gospodarstwa domowego).

Głównymi kierunkami działań były:

organizowanie warsztatów wychowawczych,
prowadzenie mediacji dla rodzin potrzebujących wsparcia w zakresie rozwiązywania konfliktów,
organizowanie akcji z zakresu profilaktyki uzależnień.

Rodzinom borykającym się z trudnościami m.in. w sferze opiekuńczo-wychowawczej, prowadzenia gospodarstwa domowego oraz załatwiania spraw urzędowych pomagało na stałe 2 asystentów rodziny. Tego rodzaju wsparciem objęto łącznie 19 rodzin. Ponadto udzielono 262 konsultacji psychologicznych.

Działania profilaktyczne polegały głównie na organizacji różnego rodzaju szkoleń i spotkań, również w ramach realizacji programów profilaktycznych. Były to między innymi:

4 programy profilaktyczne organizowane w placówkach oświatowych (łączna liczba uczestników wyniosła ponad 3000 osób), w tym Program Wzmacniania Rodziny (4 grupy po 12 rodzin),
2 edycje szkoleń dla nauczycieli w ramach Programu Unplagged (24 nauczycieli),
wyjazd socjoterapeutyczny (7 rodzin),
konferencja Używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież z pruszkowskich szkół (łączna liczba uczestników około 100).

Jednym z podstawowych narzędzi monitorowania i ewaluacji wdrażania zapisów niniejszej Strategii jest corocznie sporządzana Ocena Zasobów Pomocy Społecznej Gminy Puszków.

Gminny Program Wspierania Rodziny dla Miasta Pruszkowa na lata 2022-2024

Głównym celem niniejszego Programu jest:

Stworzenie optymalnych warunków do wychowania dzieci w środowisku rodziny biologicznej, wspieranie rodzin dysfunkcyjnych w prawidłowym wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej poprzez wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa, sprawczości i gotowości do zmian wpływających
na poprawę społecznego funkcjonowania rodziny, podniesienie poziomu wiedzy na temat wychowania dzieci
oraz rozbudowanie instytucjonalnego systemu wsparcia.

Osiągnięcie celu głównego ma być możliwe dzięki realizacji zadań w ramach określonych celów szczegółowych, których ewaluacji dokonuje się na podstawie wartości przypisanych do poszczególnych działań wskaźników na koniec danego roku. W 2022 r. w wyniku wdrożenia odpowiednich działań pomocowych udało się zrealizować wskazane w Programie wskaźniki, które wraz z celami szczegółowymi oraz odpowiadającymi im zadaniami zostały przedstawione poniżej.

Przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji społecznej.

Zadanie	Wartość wskaźnika osiągnięta w 2022 r.
Wsparcie finansowe rodzin dostosowane do bieżących potrzeb w formie zasiłków	Liczba rodzin objętych pomocą: 705 – świadczenia pieniężne i niepieniężne, 162/miesięcznie – pomoc z funduszu alimentacyjnego, 1411 – pomoc w formie zasiłków rodzinnych.
Umożliwienie korzystania z pomocy rzeczowej (art. gospodarstwa domowego, odzież)	Liczba rodzin objętych pomocą: 86 – paczki żywnościowe w ramach współpracy z Bankiem Żywotności (łącznie wydano 230 paczek), 50 osób – pomoc w formie przekazania odzieży z magazynu.
Dofinansowanie dzieciom dożywiania w placówkach oświatowych	Liczba dzieci, którym opłacono wyżywienie w placówce oświatowej: 199.
Organizowanie i finansowanie wypoczynku letniego dzieci	Liczba dzieci, które skorzystały z wypoczynku: 509 – program profilaktyczny Strażnicy Uśmiechu w ramach akcji Lato w Mieście.
Wydawanie Karty Dużej Rodziny i pozyskiwanie nowych partnerów	Liczba wydanych Kart Dużej Rodziny: 424
Wspomaganie i organizowanie działań profilaktycznych i promujących wartości rodzinne	Organizacja festynów miejskich, w czasie których MOPS prezentował swoje zadania, obszary działania i zakres udzielanej pomocy rodzinnej, jednocześnie promując wartości rodzinne, zdrowy styl życia i formy rodzinnego spędzania czasu wolnego.
Poradnictwo dla rodzin z problemem bezrobocia	Liczba konsultacji: 10 konsultacji, z czego 1 osoba podjęła pracę w ramach prac społecznie użytecznych.

Poprawa jakości opieki sprawowanej przez rodziców i opiekunów prawnych dziecka

Zadanie	Wartość wskaźnika osiągnięta w 2022 r.
Przydzielenie rodzinie asystenta rodziny	Liczba rodzin objętych wsparciem asystenta: 19.
Udzielanie wsparcia psychologicznego oraz umożliwienie korzystania z poradnictwa prawnego i konsultacji specjalistów ds. przemocy, uzależnień i bezrobocia	Konsultacje, porady i wsparcie były udzielane w ramach funkcjonowania Punktu Informacyjno-konsultacyjnego oraz w siedzibie MOPS.
Udzielanie pomocy w formie usług gospodarczych rodzinom, spełniającym kryteria zgodnie z ustawą Za życiem	Liczba rodzin korzystających ze wsparcia: 1 rodzina wychowująca dzieci z niepełnosprawnościami.
Realizacja programów profilaktycznych w szkołach	Liczba realizowanych programów: Apteczka pierwszej pomocy emocjonalnej, Debata, Archipelag Skarbów.
Udział pracowników socjalnych i asystentów rodzin w zespołach ds. okresowej oceny sytuacji dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej	Ze względu na ograniczenia związane z pandemią korespondencyjnie przekazywano informacje dotyczące sytuacji, z których 103 podopiecznych przebywało w pieczy zastępczej.

Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży oraz kształtowanie właściwych postaw społecznych

Zadanie

Wartość wskaźnika osiągnięta w 2022 r.

Prowadzenie warsztatów dot. kompetencji społecznych

W ramach pracy indywidualnej z asystentami rodziny wsparciem w formie warsztatów objęto 19 rodzin.

Współfinansowanie działalności placówek wsparcia dziennego i wspieranie inicjatyw w zakresie organizowania zajęć pozaszkolnych

Na terenie Miasta działają 3 placówki wsparcia dziennego dla dzieci
i młodzieży współfinansowane przez MOPS, za prowadzenie których odpowiada Towarzystwo Przyjaciół Dzieci.

Trzydniowy wyjazd dla 23 osób, w tym 7 rodziców, 13 dzieci i 3 osoby
z kadry terapeutycznej.

Poprawa jakości usług i wsparcia udzielanego rodzinie

Zadanie	Wartość wskaźnika osiągnięta w 2022 r.
Zwiększenie zatrudnienia pracowników socjalnych i asystentów rodziny	MOPS w raportowanym roku zatrudniał 24 pracowników socjalnych i 2 asystentów rodziny.
Udział pracowników socjalnych i asystentów rodziny w szkoleniach dot. pracy z rodziną	22 pracowników MOPS wzięło udział łącznie w 24 szkoleniach.
Poszerzenie zakresu pomocy dla rodzin wymagających wsparcia na mocy ustawy „Za życiem”	Liczba rodzin korzystających ze wsparcia: 1 rodzina była objęta usługami „pomoc w domu”, 4 rodziny wychowujące dziecko z niepełnosprawnością współpracowały z asystentem rodziny, 5 rodzin otrzymało świadczenie pieniężne„Za życiem”.

Gmina odpowiada za realizację Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, w ramach którego udało się w raportowanym roku osiągnąć niżej wymienione wskaźniki. Co ważne podjęte działania, które przyczyniły się do realizacji przedmiotowych wskaźników są jednocześnie dowodem na realizację zadań w ramach Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Miasta Pruszkowa na lata 2022-2027.

L.p.	Wskaźnik	Wartość
1	Liczba realizowanych gminnych programów przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie	1
2	Liczba zespołów interdyscyplinarnych	1
3	Liczba spotkań zespołu interdyscyplinarnego	9
4	Liczba funkcjonujących w danym roku grup roboczych	58
5	Liczba spotkań grup roboczych	281
6	Liczba punktów konsultacyjnych dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie	1
7	Liczba osób dotkniętych przemocą w rodzinie, które skorzystały z punktów konsultacyjnych	336
8	Liczba opracowanych materiałów informacyjnych	1
9	Liczba wszczętych w danym roku procedur „Niebieskie Karty”	40
10	Liczba kontynuowanych w danym roku procedur „Niebieskie Karty” wszczętych w latach poprzednich	18
11	Liczba wypełnionych formularzy „Niebieska Karta-A” dokumentujących kolejne zdarzenie stosowania przemocy	8
12	Liczba rodzin objętych w danym roku działaniami w ramach procedury „Niebieskie Karty”	58
13	Liczba osób w rodzinach objętych w danym roku działaniami w ramach procedury „Niebieskie Karty”	118
14	Liczba osób doświadczających przemocy w rodzinie, objętych w danym roku działaniami w ramach procedury „Niebieskie Karty”	59
15	Liczba osób objętych procedurą „Niebieskie Karty”, wskazanych jako osoby stosujące przemoc w rodzinie	59
16	Liczba wypełnionych formularzy „Niebieska Karta-C”	32
17	Liczba wypełnionych formularzy „Niebieska Karta-D”	34
18	Liczba zakończonych procedur „Niebieskie Karty”, z uwagi na ustanie przemocy w rodzinie	17
19	Liczba zakończonych procedur „Niebieskie Karty”, z uwagi na brak zasadności podejmowania działań	35
20	Liczba osób objętych pomocą w różnorodnych formach wsparcia	152
21	Liczba osób korzystających z porad za pośrednictwem środków komunikowania się na odległość	152
22	Liczba osób objętych pomocą w formie poradnictwa	265

W raportowanym roku przyjęto ważny dokument stanowiący lokalną strategię w zakresie profilaktyki oraz minimalizacji szkód społecznych i indywidulanych wynikających z nadużywania alkoholu i narkotyków oraz podejmowania zachowań, które mogą prowadzić do uzależnienia, czyli Gminny Program Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Pruszkowa na lata 2022-2025 (stanowiący załącznik nr 1 do Uchwały Nr LV.527.2022 Rady Miasta Pruszkowa z dnia 31 marca 2022 r.). W nowo sporządzonym Programie duży nacisk położono na przeprowadzenie dogłębnej
i szczegółowej analizy społecznej środowiska oraz rozpoznania problemów w aspekcie sytuacji lokalnej. Takie podejście pozwala na zwiększenie prawdopodobieństwa podejmowania skutecznych działań pomocowych i profilaktycznych oraz zapewnienie wsparcia osobom borykającym się z trudnościami, których źródłem są uzależnienia.

W kolejnej tabeli przedstawiono zrealizowane w 2022 r. działania wraz z osiągniętymi wartościami wskaźników.

L.p.	Działanie	Wskaźniki
CEL 1 Zapewnianie ciągłości świadczenia usług zdrowotnych dla osób uzależnionych i ich rodzin poprzez finansowanie terapii w zakładach opieki zdrowotnej
Zadanie 1 Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych i zagrożonych uzależnieniem, współuzależnionych oraz osób dotkniętych przemocą w rodzinach, w których występuje problem uzależnienia
1	Kontynuacja współpracy z zakładami leczenia odwykowego, m.in. poprzez realizację ponadpodstawowych programów psychoterapii leczenia osób uzależnionych i współuzależnionych	Terapia w placówkach leczenia odwykowego – 164 osoby
		Grupa terapeutyczna dalszego zdrowienia dla osób uzależnionych – 115 godzin
		Zjazdy dla absolwentów podstawowego programu terapii uzależnienia od alkoholu – 96 godzin
		Grupa terapeutyczna dla osób współuzależnionych – 115 godzin
2	Udzielanie pomocy psychologicznej i psychoterapii dla osób z syndromem Dorosłych Dzieci Alkoholików	Terapia – 12 osób
		Sesje konsultacyjno-informatyczne – 12 godzin
		Sesje interpersonalnej grupy – 264 godziny
Zadanie 2 Podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osób uzależnionych od alkoholu, które powodują rozpad życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, systematycznie zakłócają spokój i porządek publiczny, obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu
1	Przyjmowanie zgłoszeń o przypadkach wystąpienia nadużywania alkoholu	Postępowania prowadzone przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – 48
		Nowe zgłoszenia – 33
2	Prowadzenie rozmów interwencyjno-motywacyjnych ze zgłoszonymi przez rodzinę lub instytucję osobami	Rozmowy interwencyjno-motywujące – 33
		Rozmowy wspierająco-motywujące – 18
3	Kierowanie osób, które nie zgłosiły się dobrowolnie na zdiagnozowanie i poddanie leczeniu odwykowemu, na badanie przez biegłych (psychologa i psychiatrę) w celu wydania opinii na temat uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego	Skierowania na badania – 9 osób
		Opinie – 9
4	Kierowanie wniosków do sądu o zobowiązanie podjęcia się leczenia odwykowego	Wnioski skierowane do Sądu – 7
Zadanie 3 Udzielanie rodzinom w których występują problemy uzależnień szerokiej pomocy psychologicznej, psychospołecznej, prawnej, wsparcia w formie pomocy socjalnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i integrowanie ze społecznością lokalną
1	Prowadzenie Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego, gdzie rodzinom z problemem alkoholowym, narkomanii i uzależnieniem behawioralnym udzielana jest szeroka pomoc mająca na celu ochronę przed przemocą w rodzinie, przez udzielanie konsultacji prawnej i psychoedukację, w tym także w formie telefonicznej	Konsultant ds. przeciwdziałania przemocy, w tym „Biały telefon” – 238 osób
		Pomoc prawna – 103 osoby
		Pomoc psychologiczna – 138 osób
		Konsultant ds. narkomanii – 189 osób
		Konsultant ds. rodziny – 24 osoby
2	Organizowanie szkoleń dla przedstawicieli placówek edukacji i instytucji działających w obszarze uzależnień oraz przemocy w rodzinach oraz finansowanie udziału w wybranych szkoleniach specjalistom z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom	Szkolenie dla członków Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – 4 osoby
		Szkolenie członków Zespołu Interdyscyplinarnego pn. „Skuteczne działanie i funkcjonowanie Zespołu Interdyscyplinarnego w myśl obowiązujących ustaw i przepisów prawa” – 13 osób
		Szkolenie zewnętrzne pt. „Uzależnienie od Internetu i nowych technologii wśród dzieci i młodzieży – interwencja i profilaktyka” – 17 osób
		Szkolenie pt. „Przygotowanie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii – nowe wyzwania w 2022 roku. Wytyczne Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, a praktyczne podpowiedzi do zastosowania przy pisaniu nowego programu” – 2 osoby
3	Zaopatrywanie placówek oświatowych oraz Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego w specjalistyczną prasę omawiającą zagadnienia profilaktyki uzależnień i materiały dydaktyczne	Prenumerata „Niebieska Linia” – 3 placówki
		Prenumerata czasopisma „Remedium” – 9 szkół podstawowych
4	Wspieranie edukacji osób pracujących zawodowo w systemie rozwiązywania problemów alkoholowych, narkomanii i problemów behawioralnych oraz w systemie edukacji poprzez prenumeratę oraz zakup specjalistycznych opracowań, czasopism, publikacji, zbioru przepisów jako pomocy dydaktycznych	Szkolenia w zakresie kompetencji zawodowych nauczycieli – 22
		„Mediacje jako zapobieganie przemocy rówieśniczej” – 2 szkolenia (30 uczestników)
		Warsztaty profilaktyczno-edukacyjne z obszaru zapobiegania negatywnym skutkom spożywania alkoholu pn. „Jak ocalić skrzydła? Zagrożenie depresją u dzieci i młodzieży – profilaktyka zachowań destrukcyjnych. Wsparcie zdrowia psychicznego dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym” – łącznie 20 warsztatów w 12 przedszkolach oraz 8 szkołach podstawowych (512 nauczycieli)
5	Udzielanie pomocy rodzinom, w których występuje problem uzależnień	Udzielone wsparcia finansowe – 93 rodziny (121 osób)
		Udzielone wsparcie usługowe – 11 rodzin (13 osób)
6	Dofinansowanie dożywiania, pomocy psychologicznej i edukacyjnej dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych objętych opieką i wychowaniem w placówkach wsparcia dziennego, w tym zorganizowanie zajęć również w okresie ferii zimowych oraz wakacji	Placówki wsparcia dziennego prowadzone przez TPD – 2 (45 dzieci)
		Świetlica socjoterapeutyczna – 40 dzieci
		Zajęcia socjoterapeutyczne – 3 grupy (maksymalnie do 12 osób w grupie)
		Trening Umiejętności Społecznych – 2 grupy (16 dzieci)
		Konsultacje psychologiczne dla rodzin dysfunkcyjnych – 57 godzin
		Terapia logopedyczna dla rodzin dysfunkcyjnych – 48 godzin
CEL 2 Wspieranie działań profilaktycznych, terapeutycznych i opiekuńczo – wychowawczych oraz socjalnych, skierowanych do młodzieży i dzieci, a w szczególności wychowujących się w rodzinach, w których występuje problem uzależnienia
Zadanie 1 Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień
1	Poszerzanie i udoskonalanie oferty, upowszechnianie oraz wdrażanie uniwersalnych programów profilaktycznych rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego, które biorą pod uwagę wspólne czynniki ryzyka problemów alkoholowych i innych zachowań ryzykownych i czynniki chroniące, wspierające prawidłowy rozwój dzieci i młodzieży	„Archipelag Skarbów” – 1154 uczestników
		„Debata” – 853 uczestników
		„Epsilon” – 996 uczniów
		„Program Wzmacniania Rodziny” – 4 grupy (48 rodziców i 48 dzieci)
2	Poszerzanie i udoskonalanie oferty, upowszechnianie oraz wdrażanie wskazujących i selektywnych programów profilaktycznych (np. programy streetworkerzy i partyworkerzy i programy wczesnej interwencji), rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji programów profilaktycznych	Działania profilaktyczne na rzecz rodziców i wychowawców – 11
		Warsztaty pn. „Pozytywna dyscyplina” – 5 grup dla nauczycieli (75 osób) i 4 grupy dla rodziców (88 osób)
		Program profilaktyczny „Wygraj relacje w rodzinie” – 30 osób
		Konsultacje rodzicielskie w oparciu o autorski program pn. „Pozytywna dyscyplina” w formie zdalnej – 140 godzin
3	Dofinansowanie wypoczynku letniego oraz zimowego z programem profilaktycznym dla dzieci i młodzieży w zakresie organizacji różnych form zagospodarowania czasu wolnego, promujących zdrowy i aktywny styl życia w ramach profilaktyki uzależnień (uniwersalnej, selektywnej i wskazującej) o której mowa w NPZ	Wyjazd socjoterapeutyczny – 7 rodzin (7 rodziców i 13 dzieci)
		Program profilaktyczny „Strażnicy Uśmiechu” – 510 osób
4	Dofinansowanie zakupu nagród, materiałów edukacyjno-informacyjnych, gadżetów profilaktycznych, artykułów biurowych i spożywczych, niezbędnych do realizacji działań związanych z problemem uzależnień, profilaktyką oraz promocją zdrowia np. podczas organizowanych konkursów, turniejów, festynów, szkoleń, zajęć opiekuńczo – wychowawczych i profilaktycznych, w ramach profilaktyki uzależnień (uniwersalnej, selektywnej i wskazującej) o której mowa w NPZ	Zakup artykułów biurowych i spożywczych, niezbędnych do realizacji działań związanych z problemem uzależnień w czasie organizowanych szkoleń przez MOPS
5	Zorganizowanie wydarzenia w ramach działań lokalnych dla rodzin zagrożonych dysfunkcją	Wydarzenie profilaktycznego pn. „Warsztaty gotowości” we współpracy ze Strażą Miejską – 100 osób
6	Zorganizowanie lokalnej konferencji oraz warsztatów dotyczących problematyki uzależnień, których celem będzie wymiana doświadczeń oraz pogłębienie wiedzy na temat uzależnień	Konferencja nt. „Używania substancji psychoaktywnych przez młodzież z pruszkowskich szkół” – 100 osób
7	Zakup materiałów edukacyjnych o tematyce profilaktyki: broszur, plakatów, ulotek, kalendarzy kierowanych do różnych grup, w tym dla osób korzystających z poradnictwa w tematyce uzależnień oraz współrealizatorów programu	Informacyjne kalendarze profilaktyczne – 300 sztuk
		Plakaty – kalendarium dla instytucji działających w sferze profilaktyki – 60 sztuk
		Książki „Pozytywna dyscyplina” dla 44uczestników szkoleń
		Narzędzia (techniki) „Pozytywnej Dyscypliny” – 104
		Broszury o tematyce uzależnień – 2 komplety
8	Systematyczne podnoszenie jakości realizowanych działań profilaktycznych poprzez organizowanie szkoleń dla realizatorów ww. działań	4 szkolenia w zakresie przeszkolenia nauczycieli do realizacji programów: „Przyjaciele Zippiego” – 28 osób „Apteczka Pierwszej Pomocy Emocjonalnej” – 32 osoby
9	Wspomaganie działalności organizacji pozarządowych realizujących programy profilaktyczne dla osób i rodzin	Organizacje objęte wsparciem – 2
10	Pokrywanie kosztów szkoleń omawiających zasady prawidłowego prowadzenia postępowań konkursowych i przetargowych w ramach wydatkowania środków publicznych – zlecania organizacjom pozarządowym realizacji zadań publicznych	„Jak prawidłowo wydatkować środki z opłat za sprzedaż alkoholu” – 2 osoby
		Szkolenie dla przedstawicieli samorządów gminnych nt. realizacji gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych – 2 osoby
Zadanie 2 Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, narkomanii oraz uzależnień behawioralnych oraz współpraca z organizacjami pozarządowymi i innymi jednostkami pożytku publicznego w obszarze profilaktyki i rehabilitacji uzależnień
1	Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez wspieranie klubów abstynenta oraz innych form działań wspierających, poza terapią (np. spotkania, wyjazdy integracyjne) których odbiorcami są osoby uzależnione i ich rodziny	Wyjazd rehabilitacyjno-integracyjny w ramach realizacji zadania publicznego zleconego organizacjom pozarządowym – 40 osób
		Rehabilitacyjne zajęcia rozwoju osobistego – 20 osób
		Socjoterapeutyczna grupa wsparcia dla członków rodzin osób uzależnionych – 10 osób
		Grupy wsparcia dla kobiet – 30 osób
		Warsztaty dla rodziców w zakresie kompetencji wychowawczych w programie „Pozytywna Dyscyplina” – 8 osób
		Forum abstynenckie dla mieszkańców i organizacji– 200 osób
CEL 3 Dokonanie aktualnej diagnozy dot. problemów zagrożenia uzależnieniami od substancji psychoaktywnych i uzależnieniami behawioralnymi
Zadanie 1 Diagnoza problemów związanych z uzależnieniami behawioralnymi, monitorowanie i ewaluacja Programu
1	Zebranie danych z instytucji i placówek oświatowych w Pruszkowie. Dane w zakresie: rynku napojów alkoholowych, leczenia odwykowego, używania substancji psychoaktywnych oraz korzystania z poradni uzależnień. Dane z instytucji i innych podmiotów: Punkt Informacyjno-Konsultacyjny, Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Straż Miejska, Komenda Powiatowa Policji, placówki wsparcia dziennego dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, stowarzyszenia abstynenckie oraz placówki oświatowo-wychowawcze.

Gmina realizując zadania wpisujące się w ramy Strategii Polityki Zdrowotnej dla Miasta Pruszkowa podejmuje działania nakierowane na polepszenie dobrostanu fizycznego, umysłowego i społecznego swoich Mieszkańców. Poniżej przedstawiono trzy główne cele Strategii wraz z odpowiadającymi im przedsięwzięciami zrealizowanymi w 2022 r.

Kierunki podejmowanych działań	Podjęte działania/liczba uczestników
CEL 1 Budowa oraz wzmocnienie partnerstwa na rzecz opieki zdrowotnej Mieszkańców Pruszkowa
Aktywizacja seniorów i prowadzenie zajęć ogólnorozwojowych	Skorzystało 259 osób
Działania edukacyjne dla seniorów	Skorzystało 497 osób
Wspieranie aktywności seniorów	Funkcjonowanie 5 klubów seniora – 60 osób
Zwiększenie aktywności fizycznej mieszkańców Pruszkowa	Turnieje i obozy sportowe – 1930 uczestników
Zwiększenie aktywności fizycznej poprzez szkolenie dzieci i młodzież w różnych dyscyplinach sportowych	Szkolenia – 1372 uczestników
CEL 2 Rozwój infrastruktury oraz poprawa stanu środowiska na terenie Pruszkowa
Poprawa stanu powietrza atmosferycznego na terenie miasta Pruszkowa	Dotacje celowe na wymianę nieekologicznych źródeł ciepła, w szczególności pieców węglowych
Rozwój infrastruktury sportu i rekreacji na terenie miasta Pruszkowa	Budowa ścieżek rowerowych, ciągów pieszo-rowerowych. Budowa i modernizacja placów zabaw i siłowni zewnętrznych.
CEL 3 Zwiększenie aktywności i świadomości mieszkańców Pruszkowa w zakresie zdrowia
Dystrybucja materiałów profilaktyki zdrowotnej na wydarzeniach miejskich (koperty życia, mini apteczki, ulotki)
Koordynowanie Punktu Szczepień Powszechnych
Promowanie bezpłatnych mobilnych punktów badań słuchu wykonywanych na terenie miasta Pruszkowa
Prowadzenie działań informacyjnych nt. konieczności wykonywania regularnych badań kontrolnych mammograficznych	Promowanie bezpłatnych badań mammograficznych wykonywanych na terenie miasta Pruszkowa
Prowadzenie działań informacyjnych oraz edukacyjnych nt. szkodliwości spożywania alkoholu	Zakup 3000 egzemplarzy czasopism o tematyce profilaktyki uzależnień od alkoholu
Prowadzenie gabinetów pielęgniarskich w szkołach	W każdej szkole podstawowej działał gabinet pielęgniarski
Przekazanie do publicznego użytku automatycznych defibrylatorów zewnętrznych AED wraz z niezbędnym wyposażeniem
Przeprowadzenie rozszerzonych badań bilansowych za pomocą Elektronicznego Systemu Medycyny Szkolnej
Przeprowadzenie szkoleń dla nauczycieli oraz konsultacje rodzicielskie dla rodziców rozwijające umiejętności wychowawcze	„Pozytywna dyscyplina” – 45 uczestników
Przeprowadzenie szkoleń dla nauczycieli w zakresie kompetencji wychowawczych	„Wspólne kroki w cyberświecie”, „Pozytywna dyscyplina”, „Mediacje”, „Uzależnienie od Internetu i nowych technologii”. Łączna liczba uczestników – 106 osób.
Przeprowadzenie szkoleń z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej
Przeprowadzenie warsztatów rozwijających umiejętności wychowawcze dla rodziców	„Pozytywna dyscyplina”, „Wygraj relacje”, konsultacje on-line. Łączna liczba uczestników – 316 osób.
Realizacja ogólnopolskiego programu profilaktyki czerniaka
Realizacja ponadpodstawowych programów psychoterapii leczenia osób uzależnionych	Programem objęto 164 osoby.
Realizacja programów profilaktyki zdrowotnej	„Strażnicy Uśmiechu” – 510 uczestników. „Archipelag Skarbów” – 1154 uczestników. „Debata” – 853 uczestników. „Epsilon” – 996 uczestników. „Unplugged” – 24 uczestników. „Przyjaciele Zippiego” – 36 uczestników. „Apteczka Pierwszej Pomocy Emocjonalnej” – 32 uczestników. Łączna liczba uczestników – 3605 osób.
Udostępnienie możliwości bezpłatnego korzystania z leczenia stomatologicznego dzieciom z pruszkowskich szkół podstawowych	W ramach funkcjowania gabinetustomatologicznego w Szkole Podstawowej nr 10

W ramach realizacji Strategii Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Pruszkowa na lata 2019-2022 podjęto szereg działań, które odpowiadały trzem głównym celom strategicznym.

Pierwszy z nich dotyczy promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym, m.in. poprzez zwiększenie aktywności fizycznej Mieszkańców. Chcąc zwiększyć poziom wiedzy, świadomości i zakres profilaktyki dotyczący dobrostanu psychicznego w ciągu 2022 r. zrealizowano niżej wymienione działania:

oferowano poradnictwo na rzecz osób doświadczających przemocy oraz dysfunkcji w rodzinie – pomoc prawna, pomoc psychologiczna, wsparcie konsultanta ds. przeciwdziałania przemocy i konsultanta ds. rodziny,
podejmowano akcje nakierowane na podnoszenie świadomości środowiska lokalnego na temat zdrowia psychicznego,
zorganizowano Pruszkowski Dzień Zdrowia Psychicznego pod hasłem: „Porozmawiajmy bo warto”,
zrealizowano szereg programów profilaktycznych,
w ramach codziennego funkcjonowania klubów seniora przeprowadzono zajęcia na temat zdrowego stylu życia.

W ramach realizacji drugiego celu niniejszego Programu podjęto działania polegające możliwości korzystania przez Mieszkańców ze specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, co było równoważne z zapewnieniem osobom z zaburzeniami psychicznymi zarówno opieki zdrowotnej, jak i innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym.

Ostatnim obszarem podejmowanych działań było udzielanie wsparcia psychologiczno-pedagogicznego dzieciom, rodzicom i nauczycielom,
co w raportowanym roku było realizowane poprzez:

wdrożenie w życie programów skierowanych do dzieci i młodzieży borykających się z trudnościami emocjonalnymi,
wdrożenie w życie programów skierowanych do nauczycieli i rodziców,
„Apteczka Pierwszej Pomocy Emocjonalnej”,
upowszechnianie wiedzy na temat zdrowia psychicznego.

W związku z tym, że 2022 r. był ostatnim rokiem obowiązywania przedmiotowego dokumentu, podjęto niezbędne prace w celu sporządzenia nowej Strategii Ochrony Zdrowia Psychicznego.

Ostatnim obszarem z zakresu działań pomocowych oraz poprawiających dobrostan Mieszkańców Gminy była realizacja Programu Posiłek w szkole i w domu, w ramach którego dążono do zaspokajania potrzeb związanych z odżywianiem się. Poniżej przedstawiono poszczególne wskaźniki służące monitorowaniu zrealizowanych zadań wraz z ich wartościami w raportowanym roku.

L.p.	Wskaźnik	Wartość
1	Rzeczywista liczba osób objętych wsparciem	416
2	Liczba osób korzystających z posiłków	129
3	Liczba osób korzystających z zasiłku celowego	346
4	Łączna liczba placówek prowadzących dożywianie	10
5	Liczba placówek prowadzących dożywianie – szkoły	9
6	Liczba punktów żywieniowych – stołówki	10
7	Łączny koszt realizacji Programu	261 630,00 zł
8	Środki własne Gminy związane z realizacją Programu	139 400,00 zł
Pomoc w formie zasiłku celowego
1	Liczba rodzin	187
2	Liczba osób w rodzinach	346
3	Liczba świadczeń	319
4	Łączna kwota świadczeń	138 767,00 zł
5	Środki własne Gminy związane ze świadczeniami	60 700,00 zł
Pomoc w formie posiłku
1	Liczba osób korzystających z posiłku	129
2	Liczba osób korzystających z posiłku w formie pełnego obiadu	129
3	Liczba rodzin	92
4	Liczba osób w rodzinach	256
5	Liczba wydanych posiłków	10 955
6	Łączna kwota przeznaczona na posiłki	122 863,00 zł
7	Środki własne Gminy przeznaczone na posiłki	78 700,00 zł

Ogółem wszystkich osób korzystających z pomocy w formie posiłków w 2022 r. było 329 osób, w tym 199 dzieci i 130 osób dorosłych, z tego część korzystała
z posiłków w ramach Programu posiłek w szkole i w domu.

Gmina co roku opracowuje Ocenę Zasobów Pomocy Społecznej. Zgodnie z wnioskami końcowymi zawartymi w niniejszym dokumencie za rok 2022, dominującymi problemami, a jednocześnie wyzwaniami stojącymi przed władzami samorządowymi w zakresie pomocy społecznej, są kwestie związane z jakością życia osób starszych, samotnych, długotrwale chorych i niepełnosprawnych oraz rodzin borykających się z trudnościami opiekuńczo-wychowawczymi. Podejmowania dalszych działań wymagają kwestie związane ze zwiększeniem bazy usług socjalnych w postaci placówek wsparcia dziennego, usług opiekuńczych oraz aktywizacji seniorów. W drugim obszarze problemowym powinno podejmować się dalszy rozwój usług wspierających w postaci asystenta rodziny oraz tworzyć nowe formy wsparcia poprzez rozwój systemu rodzin wspierających i wzrost liczby działań skierowanych bezpośrednio do dzieci w formie „pedagogów ulicy”.